Η χρήση του ψαλιδιού είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα με τα οποία πρέπει να εξοικειωθεί ένα παιδί από όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία. Εκτός από τη χρηστικότητά του το παιδί μαθαίνει να χρησιμοποιεί και να ασκεί τους μυς των δαχτύλων του. Μαθαίνει να συγχρονίζει την κίνηση του χεριού του με την όραση και τη σκέψη του, μαθαίνει τα σχήματα, μαθαίνει να δημιουργεί. Τα παιδιά γύρω στην ηλικία 2-3 χρονών αρχίζουν να έχουν αυξανόμενο ενδιαφέρον για το κόψιμο σε μικρά κομματάκια, τον τεμαχισμό διαφόρων αντικειμένων και τη χρήση του ψαλιδιού.
Το ψαλίδι είναι ένα από τα βασικά εργαλεία που καλείται το παιδί να χρησιμοποιήσει σε μία σχολική τάξη. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, οι δραστηριότητες κοπής ενεργοποιούν και εξασκούν τους ίδιους μύες στο εσωτερικό της παλάμης όπως και οι δραστηριότητες γραφής. Ωστόσο η διαδικασία κοπής απαιτεί πιο σύνθετη και εξειδικευμένη συνεργασία των δύο χεριών για την επιτυχή ολοκλήρωσή της.
Σύμφωνα με το αναπτυξιακό τεστ Peabody Developmental Motor Scales η αναπτυξιακή πορεία της χρήσης ψαλιδιού είναι η εξής:
– Μέχρι 2 ετών, το παιδί κάνει απλά ψαλιδίσματα.
– Μέχρι 2 ½ ετών, το παιδί κόβει ένα μεγάλο χαρτί στη μέση.
– Μέχρι 3 – 3 ½ ετών, το παιδί κόβει πάνω σε μία χοντρή ευθεία γραμμή.
– Μέχρι 3 ½ – 4 ετών, το παιδί κόβει έναν κύκλο.
– Μέχρι 4 ½ – 5 ετών, το παιδί κόβει ένα τετράγωνο.
– Από 5 ½ – 6 ετών, το παιδί αρχίζει να κόβει πιο σύνθετα σχήματα.
Οι περισσότεροι γονείς, ακόμη και εκπαιδευτικοί, φοβούνται να διδάξουν στα παιδιά τους πώς να χρησιμοποιούν ψαλίδια φοβούμενοι για την ασφάλεια τους. Ωστόσο, μια εποπτευόμενη πρακτική στη χρήση του ψαλιδιού θα το βοηθήσει να αναπτύξει όχι μόνο καλές κινητικές και οπτικές κινητικές δεξιότητες, αλλά και εκτίμηση για το πώς να χρησιμοποιήσει κατάλληλα και άλλα εργαλεία.
Πρώτον, πρέπει να έχετε κάποιο ασφαλές ψαλίδι για τα μικρά παιδιά. Διαλέξτε ψαλίδια σχεδιασμένα για να κόψουν μόνο χαρτί και μην ανησυχείτε για τα μαλλιά τους και άλλα αντικείμενα μέσα στο σπίτι. Διαλέξτε ψαλίδια με πλαστικές και μαλακές θέσεις για τα δάκτυλα και στρογγυλεμένες άκριες. Προσέξτε: υπάρχουν διαφορετικά ψαλίδια για αριστερόχειρες και δεξιόχειρες.
1. Δοκιμάστε να κόψετε πλαστελίνη και ζυμαράκι.
Σχηματίστε με τα παιδιά μικρά σκουληκάκια και στη συνέχεια αφήστε τα να τα κόψει σε μικρά κομματάκια. Αυξάνετε τη δυσκολία της άσκησης χρησιμοποιώντας μια πιο σκληρή πλαστελίνη.
2. Κόψετε φύλλα αφρολέξ και πολυστερίνης
Αυτή η δραστηριότητα θα τα βοηθήσει να μεταβούν στην κοπή χαρτιού. Το πάχος των φύλλων αφρολέξ εξακολουθεί να τους δίνει κάποια αντίσταση έτσι ώστε τα ψαλίδια να μην κινούνται πολύ γρήγορα και να μπορούν να εξασκήσουν την τελειοποίηση της ακρίβειάς τους και να πιάσουν το ψαλίδι. Δοκιμάστε να σχηματίσετε χοντρές γραμμές με ένα μαρκαδοράκι για να προσπαθήσει το παιδί να τις ακολουθήσει.
3. Κόψετε διαφόρων ειδών νήματα
Το νήμα είναι πολύ πιο δύσκολο από τα υπόλοιπα γιατί είναι πιο λεπτό. Παρόλα αυτά, δίνει μια μεγάλη πρακτική άσκηση οπτικής κινητικότητας. Κόψτε μερικές μεγάλες λωρίδες από νήμα και αφήστε το παιδάκι να τις κόψει σε μικρότερα κομματάκια.
4. Κόψτε περιοδικά και εφημερίδες.
Δώστε στο παιδάκι παλιά περιοδικά και εφημερίδες ή διαφημιστικά φυλλάδια που έχουμε όλοι στο σπίτι. Αφήστε το να τα τεμαχίσει με το χέρι σε μικρά κομματάκια να να έρθει σε επαφή με το χαρτί και τις ιδιότητές του. Στη συνέχεια δώστε του το ψαλίδι του και αφήστε το να κόψει το χαρτί σε κομμάτια όπως αυτό θέλει.
5. Χρησιμοποιήστε χαρτιά που έχουν τυπωμένες ευθείες γραμμές.
Τυπώστε στα παιδιά τις πιο κάτω σελίδες και αφήστε τα να κόψουν πάνω στις ευθείες. Υπενθυμίζετέ του να κρατά σωστά την κόλλα και το ψαλίδι.
6. Χρησιμοποιήστε χαρτιά που έχουν τυπωμένες καμπύλες γραμμές και απλά σχήματα.
Τυπώστε στα παιδιά τις πιο κάτω σελίδες και αφήστε τα να κόψουν πάνω στις καμπύλες και στα σχήματα. Πολύ σημαντικό σε αυτό το στάδιο είναι να μάθει το παιδί να γυρίζει την κόλλα καθώς κόβει ανάλογα με το σχήμα.
8. Δοκιμάστε να κάνετε απλές κατασκευές
Δοκιμάστε να κάνετε απλές κατασκευές που χρειάζεται το ψαλίδι και αφήστε το παιδί να αναλάβει την κοπή των χαρτιών. Θα αυξήσει έτσι την αυτοπεποίθησή του και θα το διασκεδάσει.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της σωστής χρήσης του ψαλιδιού:
– Η σωστή λαβή του ψαλιδιού γίνεται τοποθετώντας μόνο τον αντίχειρα και τον μέσο στις δύο τρύπες. Τα δύο αυτά δάχτυλα στηρίζουν το ψαλίδι στις τελευταίες (εξωτερικές) αρθρώσεις τους, όχι πιο μέσα. Αυτό θα εξασφαλίσει την ομαλή συμμετοχή των αρθρώσεων του υπόλοιπου χεριού κατά τη διαδικασία κοπής. Δεν προτείνεται η εναλλακτική τοποθέτηση αντίχειρα και δείκτη στις δύο τρύπες, καθώς αυτό θα περιορίσει την κινητικότητα και τον έλεγχο του χεριού.
– Ο δείκτης τοποθετείται έξω από το ψαλίδι για σταθερότητα και για να καθοδηγεί την κίνηση. Τα δύο τελευταία δάχτυλα βρίσκονται σε κάμψη προς την παλάμη (εικόνα).
– Η λαβή του ψαλιδιού παραμένει σταθερή, τα δάχτυλα δεν αλλάζουν θέση.
– Ο καρπός βρίσκεται πάντα ελαφρώς σε θέση έκτασης, όχι κάμψης.
– Οι μύτες του ψαλιδιού “κοιτούν” μακριά από το σώμα του παιδιού.
– Το αντιβράχιο σταθεροποιείται σε μέση θέση, δεν παρατηρείται έσω στροφή. Η παλάμη δεν είναι στραμμένη προς το πάτωμα.
– Οι κινήσεις γίνονται με τη συνεργασία όλων των αρθρώσεων του χεριού, όχι μπλοκάροντας ορισμένες περιοχές (πχ αγκώνας κολλημένος στον κορμό για σταθερότητα).
– Ο ώμος διατηρεί χαλαρή, ξεκούραστη θέση, χωρίς να παρατηρείται έντονη απαγωγή του (να ανοίγει το χέρι προς το πλάι).
– Το μη επικρατές χέρι κρατά το υλικό που κόβεται, εκτός τραπεζιού. Ισχύουν και εδώ οι ίδιες προϋποθέσεις σχετικά με την τοποθέτηση και συμμετοχή της παλάμης, του καρπού, του αγκώνα και του ώμου.
– Τα χέρια δεν κουράζονται εύκολα.
Πηγή: http://www.altalena.gr/blog/psalidi-1
